Δεν υπάρχει συγκεκριμένος τύπος ανθρώπου που πάσχει από κατάθλιψη ή παρουσιάζει αυτοκτονικές τάσεις. Μπορεί να συμβεί στον καθένα, ακόμα και σε εκείνον που τα έχει όλα και φαινομενικά δεν του λείπει τίποτα. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι μόλις πάρεις τη διάγνωση, σε «μπουζουριάσανε» στο ψυχιατρείο με ριγέ στολή και σου λένε να αποφεύγεις να μένεις μόνη ή να μπαίνεις για ντους και εσύ κλεισμένη στο δωμάτιό σου κλαις όλη μέρα.
Εγώ το βλέπω αλλιώς. Πάσχω χρόνια από κατάθλιψη και έχω αποδεχτεί ότι είναι μια ψυχική ασθένεια που ταλαιπωρεί πολλούς. Με βλέπεις που σηκώνομαι το πρωί, φοράω τα καλά μου ρούχα, πάω στη δουλειά μου, κάνω αστεία με τους συναδέλφους μου και συνεχίζω να ζω φυσιολογικά, ενώ μέσα μου αισθάνομαι απελπισμένη.
Όταν βγήκε η διάγνωση (μανιοκατάθλιψη), πολλοί μου είπαν ότι «δεν μου φαίνεται» ή ότι δεν έχω κανένα λόγο να έχω κατάθλιψη, λες και μπορείς να καταλάβεις τί συμβαίνει στο μυαλό ενός ανθρώπου απλά κοιτώντας τον. Λαμπρό παράδειγμα η σχεδιάστρια μόδας Kate Spade.
Η μεγαλύτερη αδελφή της σχεδιάστριας αποκάλυψε πως η Spade υπέφερε από διπολική διαταραχή τα τελευταία 3-4 χρόνια, καθώς και ότι προσπαθούσε μόνη της να απεξαρτηθεί από το αλκοόλ. Δεν ζήτησε ποτέ τη βοήθεια κάποιου ειδικού, καθώς πίστευε ότι μία τέτοια είδηση θα έβλαπτε τη δημόσια εικόνα και τη δουλειά της.
Είναι διπλό το κακό να πάσχεις από κάτι τόσο σοβαρό όσο η κατάθλιψη και να πρέπει να προσποιείσαι ότι είναι όλα καλά και να κρύβεις την πραγματική σου κατάσταση, για να μην…εκτεθείς.
Σε αντίθεση με την αδελφή της, κανείς από εμάς δεν γνώριζε προσωπικά τη Spade ούτε μπορούμε να καταλάβουμε το δράμα που ζούσε. Είχε εμμονή με τον Robin Williams, ο οποίος έπασχε επίσης από κατάθλιψη και βρέθηκε κι εκείνος νεκρός στο διαμέρισμά του, έχοντας μία θηλιά στον λαιμό του. Επέλεξε να πεθάνει με τον ίδιο τρόπο τη στιγμή που στο σπίτι ήταν παρών ο άντρας της, αλλά όχι η κόρη της που έλειπε για το σχολείο. Κανείς από τους δύο δεν άφησε σημείωμα (η Spade άφησε μόνο δυο λέξεις γραμμένες για την κόρη της. Για τους λόγους που την οδήγησαν στην αυτοκτονία ούτε λόγος).
«Τα δημόσια πρόσωπα έχουν τη δύναμη να εισβάλουν δυναμικά στη ζωή και στην καρδιά μας με τέτοιο τρόπο ώστε να χαιρόμαστε πραγματικά όταν παντρεύονται και κάνουν παιδιά και να θρηνούμε, όταν φεύγουν απ’ τη ζωή», δηλώνουν οι ψυχολόγοι. «Η απώλειά τους λόγω αυτοκτονίας μπορεί να έχει ακόμη μεγαλύτερη αρνητική επίδραση πάνω μας εξαιτίας του ότι τους βλέπαμε τόσο καιρό να είναι υγιείς, ευτυχισμένοι και πετυχημένοι και ξαφνικά βάζουν οι ίδιοι τέλος στη ζωή τους. Ποτέ δεν μπορείς να ξέρεις τί συμβαίνει πίσω από μια κλειστή πόρτα. Τα φαινόμενα συχνά απατούν».
Η επιτυχία δεν είναι φυσικό αντικαταθλιπτικό. Αυτό βγάλτο απ’ το μυαλό σου. Όταν κάποιος διάσημος επιλέγει την αυτοκτονία για να φύγει απ΄τη ζωή, μένουμε εμείς πίσω με πολλά ερωτήματα αναπάντητα: «Γιατί να έχει κατάθλιψη; Αφού τα είχε όλα». Βλέπουμε ανθρώπους σαν τη Spade να είναι πετυχημένοι και πλούσιοι και υποθέτουμε ότι η ευτυχία συνάδει με τα λεφτά, τη φήμη, την αναγνωρισιμότητα και την επιτυχία. Ο θάνατός της είναι μια λαμπρή απόδειξη ότι τα λεφτά δεν φέρνουν την ευτυχία. Οι ψυχικές ασθένειες δεν κάνουν διακρίσεις βάσει εισοδήματος ή και φήμης.
Οι ψυχολόγοι υπογραμμίζουν επίσης την εσφαλμένη υπόθεση ότι η κατάθλιψη σχετίζεται με ένα συγκεκριμένο γεγονός ή κατάσταση.
Όσοι πάσχουν από κατάθλιψη ή έχουν αυτοκτονικές τάσεις, δεν είναι το ίδιο και το αυτό. Άλλα συμπτώματα παρουσιάζει ο ένας, άλλα ο άλλος. Αλλιώς το εκδηλώνει ο ένας, αλλιώς ο άλλος και όχι με την ίδια ένταση. Υπάρχουν ωστόσο προειδοποιητικά σημάδια κοινά για όλους, που δείχνουν ότι το πρόσωπο απέναντί μας το έχει βάλει σκοπό να μας αφήσει: χαρίζει τα πράγματά του, κάνει δηλώσεις τύπου «Ο κόσμος θα είναι καλύτερος χωρίς εμένα» ή «Μακάρι να κοιμόμουν και να μην ξύπναγα ποτέ» ή σταματούν απλά να παίρνουν τα φάρμακά τους. Ένα ακόμα σημάδι είναι όταν κάποιος απομονώνεται από άλλους ανθρώπους και λέει σε κάποιον δικό του «Θα σε αγαπώ για πάντα».
Μην αγνοήσεις ποτέ κάποιον, εάν θελήσει να σου μιλήσει για το πώς νιώθει. Δώστου σημασία και προσοχή σε όσα έχει να σου πει, ακόμα και αν αναφέρει ότι αισθάνεται σαν να είναι βάρος ή άχρηστος. Αν τον δεις να δρα απερίσκεπτα ή με αδιαφορία για θέματα όπως η ασφάλειά του, είναι κακή ένδειξη και προειδοποιητικό σημάδι ότι ίσως κάτι να ετοιμάζει.
Τί μπορείς να κάνεις αν νομίζεις ότι κάποιος θέλει να αυτοκτονήσει;
Όσο δύσκολο κι αν σου είναι να θίξεις ένα τέτοιο θέμα, είναι σημαντικό να του δείξεις ότι ανησυχείς γι’ αυτόν και θες το καλό του.
«Πολλές φορές, όταν πιστεύουμε ότι κάποιος έχει αυτοκτονικές τάσεις, φοβόμαστε για το τί μπορεί να συμβεί και προσπαθούμε ή να το αποφύγουμε ή να το προσπεράσουμε. Είναι καλύτερο να μιλήσεις στον άλλο ξεκάθαρα και να προσπαθήσεις να τον βοηθήσεις στην πράξη. Δώστου συμβουλές, πρότεινέ του να καλέσει τη Γραμμή Πρόληψης Αυτοκτονίας, πηγαίνετε μαζί σε ένα καλό ψυχολόγο… Μείνε δίπλα του και καντον να νιώσει ασφάλεια και ότι έχει κάποιον στον οποίο μπορεί να στηριχτεί».
Αν αποφύγεις να θίξεις το πρόβλημα, είναι σαν να επιβεβαιώνεις αυτό που ήδη σκέφτεται: «Κανείς δεν νοιάζεται» ή «Καλύτερα για τους άλλους να φύγω». Μη φοβάσαι ότι θίγοντας το θέμα «αυτοκτονία», είναι σαν να του φυτεύεις εσύ τη σκέψη στο μυαλό. Για να φτάσεις σε σημείο να το αναφέρεις σημαίνει ότι είσαι σίγουρη ότι ήδη το σκέφτεται. «Αν κάποιος σκέφτεται να αυτοκτονήσει, ο μεγαλύτερος κίνδυνος δεν είναι να του μιλήσεις γι’ αυτό, αλλά να μη του μιλήσεις. Μέχρι κάποιος να φανεί αρκετά γενναίος και να τον ρωτήσει γιατί σκέφτεται την αυτοκτονία ως λύση, ο άλλος ενδεχομένως να το έχει σχεδιάσει κιόλας».
Τραγωδίες όπως αυτή της Spade είναι ένα δυνατό χαστούκι. Μπορεί να μην ξέρουμε πολλά γύρω από το θέμα αυτό, αλλά μήπως ήρθε ο καιρός να μάθουμε; Οι αυτοκτονίες έχουν πάρει την ανηφόρα και κάθε μέρα ακούς από παντού να σκάνε νέα περιστατικά. «Ας ελπίσουμε ότι τα περιστατικά αυτά θα μειώσουν το στίγμα σχετικά με τις αυτοκτονίες και θα δώσουν την ευκαιρία σε κάποιους ανθρώπους να μιλήσουν ανοιχτά γι’ αυτό πριν προβούν στο απονενοημένο».
Πηγή: sheknows.com